Dział spadku
Kwestie związane z działem spadku są regulowane przez zapisy Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.). Co do zasady dział spadku jest przeprowadzany wtedy, kiedy do dziedziczenia jest uprawniony więcej niż jeden spadkobierca. Spadkobiercy są współwłaścicielami spadku w udziałach określonych w postanowieniu sądu o nabyciu spadku albo w notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia. Wszyscy spadkobiercy mają takie same prawa do odziedziczonego spadku – każdy ze współspadkobierców jest uprawniony do korzystania z przedmiotów należących do spadku. Korzystanie z tych przedmiotów jest dopuszczalne w takim zakresie i w taki sposób, by nie kolidowało to z interesami pozostałych spadkobierców, o ile w testamencie nie został powołany wykonawca albo nie ustanowiono kuratora spadku. Jeżeli spadkobiercy chcą przejąć na własność konkretne rzeczy należące do spadku, konieczny jest dział spadku.
Zasady działu spadku u notariusza
Aby przeprowadzić dział spadku u notariusza, niezbędne jest uprzednie ustalenie składników i wartości całości majątku, który podlega dziedziczeniu. W sytuacji, gdy spadkobiercy nie są co do tego zgodni, wyceną powinien zająć się biegły rzeczoznawca majątkowy. W oparciu o ustaloną wartość określana jest wartość poszczególnych udziałów, po czym następuje dział spadku. Istnieje możliwość przeprowadzenia częściowego działu spadku.
Dział spadku u notariusza jest wymagany prawem (art. 1037 § 3 Kodeksu cywilnego), jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość albo jeżeli do spadku należy przedsiębiorstwo.
Odrzucenie spadku
Oświadczenie o odrzuceniu spadku może zostać samodzielnie złożone wyłącznie przez spadkobierców, którzy posiadają pełną zdolność do czynności prawnych. W takim przypadku oświadczenie można złożyć u notariusza lub w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania odrzucającego.
Osoba, która nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych, nie może sama złożyć oświadczenia o odrzuceniu spadku. Musi to uczynić za nią przedstawiciel ustawowy. Odrzucenie spadku przez małoletniego jest możliwe jedynie wtedy, gdy oświadczenie zostanie złożone przez jego przedstawiciela ustawowego po uprzedniej zgodzie sądu rodzinnego.
W przypadku posiadania ograniczonej zdolności do czynności prawnych oświadczenie o odrzuceniu spadku może zostać złożone samodzielnie, ale jedynie pod warunkiem równoczesnego lub uprzedniego wyrażenia na to zgody przez przedstawiciela ustawowego.
Co do zasady prawidłowo złożone oświadczenie o odrzuceniu spadku jest nieodwołalne (nie da się go wycofać) za wyjątkiem sytuacji, gdy zostało ono złożone pod wpływem błędu lub groźby. Warto przy tej okazji wskazać na fakt, iż odrzucenie spadku nie jest tym samym, co zrzeczenie się spadku – zrzec można się spadku jeszcze za życia spadkodawcy, z odrzuceniem mamy do czynienia dopiero po jego śmierci.