Depozyt
W art. 108. § 1. Prawo o notariacie pojawia się pojęcie depozytu. Zgodnie z tym artykułem notariusz może w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością przyjąć papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Środki te następnie wydaje wskazanej osobie lub następcy prawnemu. Kiedy można wykorzystać depozyt notarialny?
Depozyt notarialny – jakie ma zastosowanie?
Instytucja depozytu notarialnego jest skutecznym sposobem na zabezpieczenie transakcji. Nie jest to jednak rozwiązanie, które cieszy się dużym zainteresowaniem. Przyczyn należy się doszukiwać w nieświadomości istnienia tej możliwości. Dzięki skorzystaniu z niej sprzedający otrzymuje potwierdzenie, iż druga strona transakcji posiada środki wystarczające do zawarcia umowy. Jednocześnie jest to również zabezpieczenie dla kupującego – w akcie można ustalić konkretne warunki przejęcia depozytu. Depozyt notarialny może mieć zastosowanie m.in. w przypadku sprzedaży nieruchomości. W ten sposób można ograniczyć do minimum ryzyko tego, że kupujący nie zapłaci ustalonej ceny.
Jak działa depozyt notarialny?
Jeśli strony umowy zdecydują się na skorzystanie z instytucji depozytu notarialnego, to przed sporządzeniem protokołu z przyjęcia pieniędzy, muszą być one zaksięgowane na koncie depozytowym notariusza. Musi to być specjalny rachunek przeznaczony do celów depozytowych. Strona, wpłacając pieniądze, określa, na jakich warunkach notariusz ma wypłacić te środki, tzn. kiedy mogą być wydane i komu. W depozyt notarialny mogą być przekazane wyłącznie pieniądze lub papiery wartościowe, przy czym nie mogą to być papiery wartościowe zdematerializowane. Depozyt ma zastosowanie najczęściej w przypadku umów sprzedaży, w których zapłata za przedmiot ma nastąpić ze środków własnych kupującego, a nie np. z kredytu czy pożyczki. Często protokół z przyjęcia środków do depozytu przyjmowany jest podczas zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości.
Depozyt notarialny – koszt
Opłata za depozyt notarialny jest ustalona Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Wynosi ona połowę stawki maksymalnej przewidzianej dla danej kwoty. Do tego należy doliczyć podatek VAT i ewentualnie koszt wypisu aktu notarialnego.
Depozyt notarialny – korzyści
Skorzystanie z instytucji depozytu notarialnego przy zawieraniu umowy sprzedaży chroni obie strony umowy. Największe korzyści płynące z tego rozwiązania to:
- Środki trafiają do notariusza, który jest osobą zaufania publicznego, i są u niego bezpieczne.
- Sprzedający upewnia się, że kupujący posiada środki niezbędne do zapłaty ustalonej kwoty.
- Pieniądze są przelewane sprzedającemu zgodnie z warunkami przyjętymi w protokole. Np. po przekazaniu kluczy do nieruchomości.
- Nie ma możliwości utraty depozytu czy jego zajęcia przez kogokolwiek.
Skorzystanie z depozytu notarialnego jest dobrowolne. Strony umowy ani notariusz nie mogą uzależniać zawarcia transakcji od wpłacenia depozytu.